-အင္တာနက္နည္းပညာေတြ က်ယ္ျပန္႕လာတာနဲ႕ အမွ် ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ တကိုယ္ေရလံုျခံဳမႈ၊ လြတ္လပ္မႈနဲ႕ သီးျခားထင္ရွားမႈ ေတြဟာ ပိုျပီး အေရးၾကီးလာပါတယ္ ... သတင္းနည္းပညာေခတ္ၾကီးထဲမွာ အင္တာနက္ သံုးေနသူတိုင္းဟာ မိမိတို႕ရဲ႕ အမွတ္အသား (Identity) နဲ႕ လြတ္လပ္မႈ (Privacy) ေတြကို မသမာသူေတြရဲ႕ အလြဲသံုးစား အလုပ္ခံရတဲ့ အႏၱရာယ္ ကေန ဘယ္လိုကာကြယ္ၾကမလဲ ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ထားဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီလို အကာအကြယ္ေပးဖို႕ဆိုတာ
ကိုယ္အသံုးျပဳေနတဲ့ စကား၀ွက္(Password) ေတြကို ေကာင္းစြာ အသံုးျပဳႏိုင္မႈနဲ႕
စကား၀ွက္ေတြရဲ႕ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မႈ ေတြကို ေကာင္းစြာ နားလည္မႈ ေတြအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္ ...
ကၽြန္ေတာ္တို႕ သံုးေနတဲ့ စကား၀ွက္ေတြကို မွတ္ရတာ၊ ခန္႔မွန္းရတာ လြယ္ေနလား ခက္သလားဆိုတာ ေအာက္မွာ စစ္ေဆး ၾကည့္လို႕ရပါတယ္ ...
အသံုးမ်ားေသာ၊ အဘိဓါန္စကားလံုးမ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
အမ်ားသံုး အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
User/Account အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
တိုေတာင္းေသာ (သေကၤတ ၆ ခုထက္ ေလ်ာ့နည္းေသာ) စကား၀ွက္
အထက္ပါအတိုင္း တစ္ခုမွ မဟုတ္ေသာ စကား၀ွက္
တကယ္လို႕မ်ား အေပၚဘက္ေလးခုထဲက တစ္ခုခုနဲ႕ ကိုက္ညီေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ စကား၀ွက္ေတြကို အျခားသူေတြက အလြယ္တကူ ခန္႕မွန္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ျပီး အင္တာနက္ထဲမွာ “ကၽြန္ေတာ္မသိတဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ” ေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္ ...
ကိုယ္အသံုးျပဳေနတဲ့ စကား၀ွက္(Password) ေတြကို ေကာင္းစြာ အသံုးျပဳႏိုင္မႈနဲ႕
စကား၀ွက္ေတြရဲ႕ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မႈ ေတြကို ေကာင္းစြာ နားလည္မႈ ေတြအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္ ...
ကၽြန္ေတာ္တို႕ သံုးေနတဲ့ စကား၀ွက္ေတြကို မွတ္ရတာ၊ ခန္႔မွန္းရတာ လြယ္ေနလား ခက္သလားဆိုတာ ေအာက္မွာ စစ္ေဆး ၾကည့္လို႕ရပါတယ္ ...
အသံုးမ်ားေသာ၊ အဘိဓါန္စကားလံုးမ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
အမ်ားသံုး အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
User/Account အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာ စကား၀ွက္
တိုေတာင္းေသာ (သေကၤတ ၆ ခုထက္ ေလ်ာ့နည္းေသာ) စကား၀ွက္
အထက္ပါအတိုင္း တစ္ခုမွ မဟုတ္ေသာ စကား၀ွက္
တကယ္လို႕မ်ား အေပၚဘက္ေလးခုထဲက တစ္ခုခုနဲ႕ ကိုက္ညီေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ စကား၀ွက္ေတြကို အျခားသူေတြက အလြယ္တကူ ခန္႕မွန္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ျပီး အင္တာနက္ထဲမွာ “ကၽြန္ေတာ္မသိတဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ” ေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္ ...
အားနည္းေသာ စကား၀ွက္မ်ား
အားနည္းတဲ့၊ လံုျခံဳမႈမရွိတဲ့ စကား၀ွက္မ်ားမွာ အခုလို လကၡဏာေတြ ရွိေနပါတယ္ ...
အသံုးမ်ားေသာ အဘိဓါန္စကားလံုးမ်ား အေပၚ အေျခခံထားျခင္း
...အားနည္းတဲ့၊ လံုျခံဳမႈမရွိတဲ့ စကား၀ွက္မ်ားမွာ အခုလို လကၡဏာေတြ ရွိေနပါတယ္ ...
အသံုးမ်ားေသာ အဘိဓါန္စကားလံုးမ်ား အေပၚ အေျခခံထားျခင္း
ေျပာင္းျပန္ျပဳထားျခင္း (ဥပမာ - “terces”)
အၾကီးအေသးေရာထားျခင္း (ဥပမာ - SeCreT)
စာလံုးႏွင့္သေကၤတ လဲလွယ္အစားထိုးျခင္း (ဥပမာ - “$ecret”)
သရမ်ားဖယ္ထားျခင္း (ဥပမာ - “scrt”)
အမ်ားသံုး အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားျခင္း
User/Account အမည္မ်ား အေပၚ အေျခခံထားေသာျခင္း
တိုေတာင္းျခင္း (သေကၤတ ၆ ခုထက္ ေလ်ာ့နည္းျခင္း)
ကီးဘုတ္မွ စာလံုးတြဲမ်ားအေပၚ အေျခခံထားျခင္း (ဥပမာ - “qwerty”, “zxcvb”)
စာလံုးတစ္ခုတည္းကိုသာ သံုးထားျခင္း (ဥပမာ - “kkkkkkkkk” “aabbccdd”)
လိုင္စင္နံပါတ္၊ မွတ္ပံုတင္အမွတ္ စသည္တို႕မွ ဂဏန္းမ်ားကို အဆင္ေျပသလိုထည့္သံုးျခင္း
မိမိအတြက္ မွတ္သားရန္ခက္ခဲေနေသာ စကား၀ွက္မ်ား ျဖစ္ျခင္း
စကား၀ွက္မ်ား မလံုျခံဳရျခင္း အေၾကာင္းမ်ား
အခုလို အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ စကား၀ွက္ေတြဟာ မလံုမျခံဳျဖစ္တတ္ပါတယ္ ...
စကား၀ွက္တစ္ခုကို ထပ္တလဲလဲ သံုးျခင္း
မွတ္သားထားျခင္း (တစ္ေနရာတြင္ ေရးမွတ္ထားျခင္း)
ေရးမွတ္ထားေသာ စကား၀ွက္ကို အျခားေနရာမ်ားတြင္ သံုးျခင္း
(အထက္ပါ အေလ့အက်င့္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ ျပဳလုပ္ျခင္း)
စကား၀ွက္မ်ားကို ေနရာ ႏွစ္ခု (သို႕မဟုတ္) ထို႕ထက္ပိုျပီး သံုးျခင္း
စိတ္မခ်ရေသာ စနစ္မ်ားတြင္ စကား၀ွက္မ်ားကို ထပ္ခါထပ္ခါ အသံုးျပဳျခင္း (ဥပမာ - အြန္လိုင္း တြင္ကစားရေသာ ကစားနည္းမ်ား တြင္စကား၀ွက္တစ္ခုတည္းကို ထပ္ခါထပ္ခါ သံုးျခင္း)
မွတ္ခ်က္ -
စကား၀ွက္ လံုျခံဳမႈအတြက္ ေသာ့ခ်က္ အက်ဆံုးအရာမွာ စကား၀ွက္အတြင္းေပါင္းစပ္ ပါ၀င္ေနေသာ အရာမ်ားအေပၚ “ထြင္းေဖာက္ႏိုင္မႈ” (Crackability) အေပၚတြင္ တည္ေနသည္ ...
စကား၀ွက္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ လုပ္နည္းစနစ္မ်ား အစီအစဥ္မ်ား အေပၚ ေကာင္းစြာမသိျခင္း၊ အထဲတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ အရာမ်ားႏွင့္ စကား၀ွက္မ်ားကို “ထြင္းေဖာက္ျခင္း” (Cracking) ... တို႔သည္ လူတို႔၏ “ လံုျခံဳမႈ မရွိေသာ ” အျပဳအမူမ်ား၊ အေလ့အက်င့္မ်ား အေပၚ မ်ားစြာအေျခခံေနသည္ ...
အင္အားေကာင္းေသာ စကား၀ွက္မ်ား၏ လကၡဏာမ်ား
အင္အားေကာင္းတဲ့ ခန္႔မွန္းရခက္တဲ့ စကား၀ွက္မ်ား၏ လကၡဏာမ်ားကေတာ့ အခုလို ျဖစ္ပါတယ္ ....
ေအာက္ပါတို႕အနက္ တစ္ခုစီ အနည္းဆံုး ပါ၀င္လ်က္ ရွိျခင္း
ကိန္းဂဏန္းမ်ား (0..9)
စာလံုးမ်ား (a..z..A...Z)
ပုဒ္ျဖတ္ ပုဒ္ရပ္ သေကၤတမ်ား (?,!,],:," စသည္)
Control Character (^s, Ctrl-s စသည္)
ကဗ်ာစာပိုဒ္မ်ားမွ စာေၾကာင္းမ်ားတြင္ပါ၀င္ေနေသာ စာလံုးမ်ားအေပၚ အေျခခံျခင္း
- ဥပမာ - Man may come and man may go, But I go on forever,
- => MMCAMMGBIGOF => M2C@M2GBIG0F
- တခါတရံတြင္ Virtual Password မ်ားကို ရည္ညႊန္း အသံုးျပဳျခင္း
မိမိအတြက္ အလြယ္တကူ မွတ္မိႏိုင္ေသာ္လည္း အျခားသူမ်ား အေနျဖင့္ ခန္႔မွန္းႏိုင္ရန္ အလြန္ခက္ခဲျခင္း (အလြယ္တကူ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း)
ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား
လံုျခံဳ အားေကာင္းေသာ စကား၀ွက္မ်ား ျဖစ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အေလ့အက်င့္မ်ားေကာင္းေတြကေတာ႔
စကား၀ွက္မ်ားကို ထပ္ခါတလဲလဲ မသံုးျခင္း
စကား၀ွက္တစ္ခုကို မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို ဘယ္ေတာ့မွ ခ်ေရးမထားျခင္း
ပံုဖ်က္ (Encrypted) ထားေသာ စကား၀ွက္ မ်ားကို ထားရွိရာေနရာ ရွိပါကလည္း ခ်ေရးမထားျခင္း
ေနရာ၊ စနစ္၊ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုတိုင္းစီအတြက္ မတူညီေသာ စကား၀ွက္တစ္ခုစီကို သံုးျခင္း
အခ်ဳိ႕ေသာ Trojan hosrse မ်ားသည္ မိမိတို႕၏ စကား၀ွက္မ်ားကို ခိုးႏိုင္ရန္အတြက္ မိမိသံုးေနၾက ၀က္ဘ္ဆိုက္ တစ္ခု၏ မူလစာမ်က္ႏွာ အတုတစ္ခု ဖန္တီးကာ User Name ႏွင့္ Password တို႕ကို ထည့္သြင္းခိုင္းေလ့ ရွိတတ္ ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ -
မိမိ၀င္ေရာက္ရမည့္ ေနရာသည္ မွန္ကန္မႈရွိမရွိ အျမဲ သတိထား စစ္ေဆးျခင္း..
စိတ္ခ်ယံုၾကည္စြာ ၀င္ေရာက္ႏိုင္မည့္ အသိေပးခ်က္မ်ားေဖာ္ျပေပးျခင္းရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း..
လိုအပ္ပါက reset လုပ္ျပီး ျပန္ဖြင့္ျခင္း
မိမိ၏ Keyboard ကို တိိတ္တဆိတ္ ေစာင့္ၾကည့္ျပီး ရိုက္ႏွိပ္လိုက္သမွ်ကို မွတ္သားေနေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ (စကား၀ွက္ ခိုးယူေသာ) ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ား (Keyloggers) ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း
စကား၀ွက္မ်ားကို မၾကာခဏ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္ျခင္း
မိမိ၏ စကား၀ွက္မ်ားကို ရိုက္သြင္းေနစဥ္တြင္ ေစာင့္ၾကည့္၊ ေခ်ာင္းၾကည့္၊ မသိမသာ ၾကည့္ေနသူမ်ား ရွိမရွိ တတ္ႏိုင္သမွ် ဂရုျပဳ စစ္ေဆးျခင္း
ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေလ့ရွိတတ္ေသာ “စကား၀ွက္မွတ္သားေပးပါ” (Remember Password) ဟူေသာ အဂၤါရပ္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးျခင္း .. (ဥပမာ - Internet Explorer ) ၊(တနည္းအားျဖင့္ မိမိ၏ စကား၀ွက္ကို ေဆာ့ဖ္၀ဲျဖင့္ မွတ္ထားမႈ မျပဳျခင္း)
လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ျဖစ္ပါက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက စကား၀ွက္မ်ား လံုျခံဳမႈ ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္းတုိ္႔ပါ
အဘိဓါန္ နည္းစနစ္ (Dictionary attack)
“ဟက္ကာ” အမ်ားစုက အားနည္းတဲ့ စကား၀ွက္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ မ်ားျပားက်ယ္ျပန္႔စြာရရွိႏိုင္ေသာ စကား၀ွက္ ခ်ဳိးဖ်က္ႏိုင္သည့္ အဘိဓါန္မ်ားကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အဘိဓါန္ေတြကို အသံုးျပဳတိုက္ခိုက္တဲ့ နည္းစနစ္ျဖစ္တာမို႕ “ အဘိဓါန္ ” Dictionary Attack လို႔ ေခၚၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့့္ မိမိတို႔မွာ အႏၱရာယ္ ၾကံဳေတြ႔လာႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား၊ နည္းလမ္းမ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ “အားေကာင္း ခိုင္မာေသာ စကား၀ွက္” မ်ားကို ဖန္တီး၊ အသံုးျပဳၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ...
မွတ္ခ်က္ -
စကား၀ွက္မ်ားကို အသံုးျပဳထားျခင္းသည္ ကြန္ပ်ဳတာ လံုျခံဳေရးစနစ္ နယ္ပယ္တြင္ အဓိကက်ေသာ ေပ်ာ့ကြက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ အဘိဓါန္နည္းစနစ္ကို အသံုးျပဳကာ အလိုအေလ်ာက္စနစ္ျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ ပရိုဂရမ္မ်ားျဖင့္ စကား၀ွက္မ်ားကို ခန္႔မွန္းရသည္မွာ လြယ္ကူေၾကာင္း မၾကာခဏ ေလ့လာေတြ႕ရွိရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
စကား၀ွက္မ်ားကို အသံုးျပဳထားျခင္းသည္ ကြန္ပ်ဳတာ လံုျခံဳေရးစနစ္ နယ္ပယ္တြင္ အဓိကက်ေသာ ေပ်ာ့ကြက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ အဘိဓါန္နည္းစနစ္ကို အသံုးျပဳကာ အလိုအေလ်ာက္စနစ္ျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ ပရိုဂရမ္မ်ားျဖင့္ စကား၀ွက္မ်ားကို ခန္႔မွန္းရသည္မွာ လြယ္ကူေၾကာင္း မၾကာခဏ ေလ့လာေတြ႕ရွိရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
လူမႈ အင္ဂ်င္နီယာ နည္းစနစ္ (Social engineering attack)
“ လူမႈ အင္ဂ်င္နီယာ ” ေလာကမွာ မေကာင္းသတင္းျဖင့္ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ “ကီဗင္မင္နစ္ခ္” (Kevin Mitnick) ေျပာခဲ့တဲ့ စကားတစ္ခြန္းကေတာ့ “ လူသားေတြဟာ အားအေပ်ာ့ဆံုးေသာ ေနရာမွာ ရွိေနတယ္။ သင့္ထံတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ နည္းပညာမ်ား ရွိေကာင္း ရွိေနႏိုင္တယ္ ... ဒါေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ေယာက္ကို သံသယမရွိ ယံုၾကည္လာေအာင္ လွည့္စားႏိုင္လိုက္တာနဲ႕ သူလိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ စတဲ့ လိုအပ္သည့္ အရာမ်ား အားလံုးကို ရရွိသြား ႏိုင္ပါတယ္ ..”
“ လူမႈ အင္ဂ်င္နီယာ ” ေလာကမွာ မေကာင္းသတင္းျဖင့္ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ “ကီဗင္မင္နစ္ခ္” (Kevin Mitnick) ေျပာခဲ့တဲ့ စကားတစ္ခြန္းကေတာ့ “ လူသားေတြဟာ အားအေပ်ာ့ဆံုးေသာ ေနရာမွာ ရွိေနတယ္။ သင့္ထံတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ နည္းပညာမ်ား ရွိေကာင္း ရွိေနႏိုင္တယ္ ... ဒါေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ေယာက္ကို သံသယမရွိ ယံုၾကည္လာေအာင္ လွည့္စားႏိုင္လိုက္တာနဲ႕ သူလိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ စတဲ့ လိုအပ္သည့္ အရာမ်ား အားလံုးကို ရရွိသြား ႏိုင္ပါတယ္ ..”
အဲဒါေၾကာင့္ ရင္ဆိုင္လာရမည့္ ေဘးရန္မ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္
အျမဲတမ္း သတိ၀ိရိယရွိျခင္း ၊ အရာရာကို အမွတ္တမဲ့ မေနပဲ စူးစမ္းေလ့လာ စပ္စုျခင္း ...
မိမိ ရိုက္ႏွိပ္လိုက္သည့္ စကား၀ွက္ ခလုတ္မ်ားကို အျခားသူမ်ားမွ ေစာင့္ၾကည့္ေနျခင္း ရွိမရွိ ဂရုစိုက္ျခင္း ...
မိမိထံမွ အေရးၾကီးေသာ မည္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုမဆို ေပးလိုက္ရေတာ့မည္ဆိုပါက လက္ခံသူမွာ အမွန္တကယ္ေပးရမည့္သူျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ကန္မႈရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ ယံုၾကည္ႏိုင္ရသူျဖစ္ပါမွ ေပးျခင္း ... စတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကို အျမဲဂရုျပဳ ေနဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အမွတ္အသားႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ
စကား၀ွက္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္အသားျဖစ္ပါတယ္။ လူခ်င္း ေတြ႕စရာမလိုဘဲ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အင္တာနက္ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အျခားသူမ်ားႏွင့္ မတူညီေအာင္၊ သီးျခားလြတ္လပ္မႈ ရွိေနေစေအာင္ ဖန္တီး ေပးထားႏိုင္စြမ္း ရွိေနတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အရာဟာ စကား၀ွက္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စကား၀ွက္ကို
“ တစ္စံုတစ္ရာ၏ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသား ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳေပးႏိုင္ေသာ၊ ၄င္းတစ္စံုတစ္ရာႏွင့္သက္ဆိုင္ေနသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အစုအေ၀းတစ္ရပ္”
လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
စကား၀ွက္ေတြကို ဘာေၾကာင့္သံုးရသလဲ ေျပာရမယ္ဆိုရင္
“ တစ္စံုတစ္ရာသည္ ထိုတစ္စံုတစ္ရာ အစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း
အတည္ျ႔ပဳ (authentication) ရန္အတြက္ အသံုးျပဳေလ့ ရွိသည္..”
လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္..
လူခ်င္းေတြ႕စရာမလိုဘဲ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေစဖို႔ အတြက္ တစ္ဦးခ်င္းစီမွာ
“ မည္သူႏွင့္မွ မတူညီေသာ သီးျခားအမည္ တစ္ခုစီ ” နဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ “ စကား၀ွက္ တစ္ခုစီ ”
သတ္မွတ္ထားရွိျပီး သက္ဆိုင္ရာေနရာကို ၀င္ေရာက္ရတဲ့ အခါတိုင္း၊ မွန္ေအာင္ထည့္သြင္းျပီး ၀င္ေရာက္ ေနၾကရတာဟာ အင္တာနက္ သံုးေနသူေတြအတြက္ အထူးေျပာေနစရာ မလိုေအာင္ကို လုပ္ေနၾက အလုပ္တစ္ခုလို ျဖစ္လို႔ေနပါျပီ .. အဲဒီေနရာမွာ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အခ်ဳိ႕ေသာ စနစ္မ်ားမွာ “ ကိုယ္ပိုင္အမည္ (Registration name, User name) ” နဲ႔ အမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးတဲ့ “ အမ်ားသိတဲ့ အမည္ (Screen name)” ဆိုျပီး သီးျခားစီ ထားရွိၾကတာ ၾကံဳဖူးၾကမွာပါ ... ဒါမ်ဳိးေတြဟာ လံုျခံဳမႈစနစ္ကို ပိုေကာင္းေစတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္...
အျမဲတမ္း သတိ၀ိရိယရွိျခင္း ၊ အရာရာကို အမွတ္တမဲ့ မေနပဲ စူးစမ္းေလ့လာ စပ္စုျခင္း ...
မိမိ ရိုက္ႏွိပ္လိုက္သည့္ စကား၀ွက္ ခလုတ္မ်ားကို အျခားသူမ်ားမွ ေစာင့္ၾကည့္ေနျခင္း ရွိမရွိ ဂရုစိုက္ျခင္း ...
မိမိထံမွ အေရးၾကီးေသာ မည္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုမဆို ေပးလိုက္ရေတာ့မည္ဆိုပါက လက္ခံသူမွာ အမွန္တကယ္ေပးရမည့္သူျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ကန္မႈရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ ယံုၾကည္ႏိုင္ရသူျဖစ္ပါမွ ေပးျခင္း ... စတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကို အျမဲဂရုျပဳ ေနဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အမွတ္အသားႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ
စကား၀ွက္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္အသားျဖစ္ပါတယ္။ လူခ်င္း ေတြ႕စရာမလိုဘဲ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အင္တာနက္ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို အျခားသူမ်ားႏွင့္ မတူညီေအာင္၊ သီးျခားလြတ္လပ္မႈ ရွိေနေစေအာင္ ဖန္တီး ေပးထားႏိုင္စြမ္း ရွိေနတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အရာဟာ စကား၀ွက္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စကား၀ွက္ကို
“ တစ္စံုတစ္ရာ၏ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသား ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳေပးႏိုင္ေသာ၊ ၄င္းတစ္စံုတစ္ရာႏွင့္သက္ဆိုင္ေနသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အစုအေ၀းတစ္ရပ္”
လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
စကား၀ွက္ေတြကို ဘာေၾကာင့္သံုးရသလဲ ေျပာရမယ္ဆိုရင္
“ တစ္စံုတစ္ရာသည္ ထိုတစ္စံုတစ္ရာ အစစ္အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း
အတည္ျ႔ပဳ (authentication) ရန္အတြက္ အသံုးျပဳေလ့ ရွိသည္..”
လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္..
လူခ်င္းေတြ႕စရာမလိုဘဲ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေစဖို႔ အတြက္ တစ္ဦးခ်င္းစီမွာ
“ မည္သူႏွင့္မွ မတူညီေသာ သီးျခားအမည္ တစ္ခုစီ ” နဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ “ စကား၀ွက္ တစ္ခုစီ ”
သတ္မွတ္ထားရွိျပီး သက္ဆိုင္ရာေနရာကို ၀င္ေရာက္ရတဲ့ အခါတိုင္း၊ မွန္ေအာင္ထည့္သြင္းျပီး ၀င္ေရာက္ ေနၾကရတာဟာ အင္တာနက္ သံုးေနသူေတြအတြက္ အထူးေျပာေနစရာ မလိုေအာင္ကို လုပ္ေနၾက အလုပ္တစ္ခုလို ျဖစ္လို႔ေနပါျပီ .. အဲဒီေနရာမွာ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အခ်ဳိ႕ေသာ စနစ္မ်ားမွာ “ ကိုယ္ပိုင္အမည္ (Registration name, User name) ” နဲ႔ အမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးတဲ့ “ အမ်ားသိတဲ့ အမည္ (Screen name)” ဆိုျပီး သီးျခားစီ ထားရွိၾကတာ ၾကံဳဖူးၾကမွာပါ ... ဒါမ်ဳိးေတြဟာ လံုျခံဳမႈစနစ္ကို ပိုေကာင္းေစတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္...
ဒီလို ၀င္ေရာက္ၾကတဲ့ အခါမွာ ထည့္သြင္းလိုက္တဲ့ အမည္နဲ႔ စကား၀ွက္ အေပၚမူတည္ျပီး “ ဒါ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါ ျဖစ္တယ္ ” ဆိုတာကို သက္ဆိုင္ရာ စနစ္က သတ္မွတ္ ဆံုးျဖတ္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္ ... သက္ဆိုင္တဲ့သူ အစစ္အမွန္ ျဖစ္မျဖစ္ ဆိုတာကို စကား၀ွက္ေလး တစ္ခုတည္းနဲ႔ ဆံုးျဖတ္သြားတာမို႔ စကား၀ွက္ေတြဟာ အေတာ္ေလး အေရးၾကီးတာ သိသာပါတယ္ .... အမည္ေတြကေတာ့ အျခားသူေတြလည္း ကိုယ့္ရဲ႕ အမည္ကို သိေနၾကတာမို႔ စကား၀ွက္ေလး တစ္ခုတည္းပဲ ထိန္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္ ... မွန္ေအာင္ထည့္သြင္းလိုက္ႏိုင္တာနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ စနစ္ထဲကို ၀င္ေရာက္သြားႏိုင္တာကို " Log In " လို႔ေျပာၾကတာပါပဲ ...
မွတ္ခ်က္ -
စကား၀ွက္ေတြမွာ လံုျခံဳေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနတာ သိထားၾကေပမယ့္လည္း လူတစ္ေလာက္ကို မျမင္ေတြ႕ရဘဲ အဲဒီသူ အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးဖို႔အတြက္ နည္းလမ္းတစ္ခု အျဖစ္ အခုထိ အသံုးျပဳေနရဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ...
စကား၀ွက္ေတြမွာ လံုျခံဳေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနတာ သိထားၾကေပမယ့္လည္း လူတစ္ေလာက္ကို မျမင္ေတြ႕ရဘဲ အဲဒီသူ အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးဖို႔အတြက္ နည္းလမ္းတစ္ခု အျဖစ္ အခုထိ အသံုးျပဳေနရဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ...
တိုက္ခိုက္ခံရလွ်င္
အကယ္၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မဟုတ္တဲ့ အျခားသူတစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စကား၀ွက္ကို သိသြားျပီး စနစ္တစ္ခုထဲကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဟန္ေဆာင္ျပီး ၀င္ေရာက္သြားခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီသူ အေနနဲ႔ အဲဒီစနစ္ထဲ (ဥပမာ - web site, ဘဏ္စာရင္း စသည္) မွာ ရွိေနတဲ့
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို သိခြင့္ရသြားပါျပီ ...
ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တစ္ကိုယ္ေရ လြတ္လပ္မႈ (Privacy) ပ်က္စီးသြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ...
ဆက္လက္ျပီး မဟုတ္တာေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ဆက္လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္အသား (Identity) ဟာလည္း ပ်က္စီးသြားရျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ...
မွတ္ခ်က္ -
အင္တာနက္ထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္တစ္ခုမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ စကား၀ွက္စနစ္တစ္ခု လံုျခံဳဖို႔ဆိုတာဟာ အဲဒီစနစ္ကို အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ သူေတြရဲ႕ “ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာအသိမ်ားနဲ႕ သတိထား လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ” အေပၚမွာ အေတာ္ေလး ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ေနပါတယ္ ...
အကယ္၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မဟုတ္တဲ့ အျခားသူတစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စကား၀ွက္ကို သိသြားျပီး စနစ္တစ္ခုထဲကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဟန္ေဆာင္ျပီး ၀င္ေရာက္သြားခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီသူ အေနနဲ႔ အဲဒီစနစ္ထဲ (ဥပမာ - web site, ဘဏ္စာရင္း စသည္) မွာ ရွိေနတဲ့
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို သိခြင့္ရသြားပါျပီ ...
ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ တစ္ကိုယ္ေရ လြတ္လပ္မႈ (Privacy) ပ်က္စီးသြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ...
ဆက္လက္ျပီး မဟုတ္တာေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ဆက္လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္အသား (Identity) ဟာလည္း ပ်က္စီးသြားရျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ...
မွတ္ခ်က္ -
အင္တာနက္ထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္တစ္ခုမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ စကား၀ွက္စနစ္တစ္ခု လံုျခံဳဖို႔ဆိုတာဟာ အဲဒီစနစ္ကို အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ သူေတြရဲ႕ “ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာအသိမ်ားနဲ႕ သတိထား လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ” အေပၚမွာ အေတာ္ေလး ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ေနပါတယ္ ...
စကား၀ွက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မွတ္သားထားသင့္သည့္ အခ်က္မ်ား
အခုလို သတင္းနည္းပညာ ေခတ္ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသား (Identity) နဲ႔ တကိုယ္ေရ လြတ္လပ္မႈ (Privacy) ေတြကို အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာဟာ စကား၀ွက္ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ေကာင္းစြာ သိရွိနားလည္ အသံုးခ်ႏိုင္မႈအေပၚ မ်ားစြာ မူတည္ပါတယ္ ...
အင္အားေကာင္းတဲ့၊ ခိုင္မာတဲ့၊ အလြယ္တကူ သူတပါး မခန္႔မွန္းႏိုင္တဲ့ စကား၀ွက္ေတြကုိ မသံုးတဲ့သူ၊ သံုးတဲ့ အေလ့အက်င့္ မရွိတဲ့သူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ျပီး တိုက္ခိုက္ေနသလို ျဖစ္ေနမွာပါပဲ ...
တကယ္လို႔ ကိုယ့္မွာ မွတ္သားရမယ့္ စကား၀ွက္ေတြ သိပ္မ်ားေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ စကား၀ွက္သိမ္းေပးတဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္ ...
တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျပီးျဖစ္ေစ ေတြ႕ၾကံဳလာႏိုင္တဲ့ ေဘးရန္ေတြကို ၾကိဳတင္ကာကြယ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အင္အားေကာင္းတဲ့ စကား၀ွက္ေတြကို ဖန္တီး အသံုးျပဳတဲ့ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေလးေတြကို လိုက္နာ အသံုးျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ..
အခုလို သတင္းနည္းပညာ ေခတ္ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသား (Identity) နဲ႔ တကိုယ္ေရ လြတ္လပ္မႈ (Privacy) ေတြကို အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာဟာ စကား၀ွက္ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ေကာင္းစြာ သိရွိနားလည္ အသံုးခ်ႏိုင္မႈအေပၚ မ်ားစြာ မူတည္ပါတယ္ ...
အင္အားေကာင္းတဲ့၊ ခိုင္မာတဲ့၊ အလြယ္တကူ သူတပါး မခန္႔မွန္းႏိုင္တဲ့ စကား၀ွက္ေတြကုိ မသံုးတဲ့သူ၊ သံုးတဲ့ အေလ့အက်င့္ မရွိတဲ့သူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ျပီး တိုက္ခိုက္ေနသလို ျဖစ္ေနမွာပါပဲ ...
တကယ္လို႔ ကိုယ့္မွာ မွတ္သားရမယ့္ စကား၀ွက္ေတြ သိပ္မ်ားေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ စကား၀ွက္သိမ္းေပးတဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္ ...
တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ျပီးျဖစ္ေစ ေတြ႕ၾကံဳလာႏိုင္တဲ့ ေဘးရန္ေတြကို ၾကိဳတင္ကာကြယ္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အင္အားေကာင္းတဲ့ စကား၀ွက္ေတြကို ဖန္တီး အသံုးျပဳတဲ့ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေလးေတြကို လိုက္နာ အသံုးျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ..
0 comments:
Post a Comment